جدول محتوایی
در این آموزش به علاقه مندان حوزه شبکه آموزش کامل نتورک پلاس همراه با جزوه برای مرور مطالب ارائه خواهد شد.
مدرک نتورک پلاس از شرکت کامپتیا ارائه میشود و ما در این آموزش طبق سرفصل های نتورک پلاس این شرکت جلو خواهیم رفت.
آشنایی :
شبکه چیست ؟ شبکه محل به اشتراک گذاری منابع (resource) است. منابع شامل فایل ها اسناد پرینتر دوربین و … به اشتراک گذاری منابع در شبکه به وسیله نود(دستگاه) ها انجام میگیرد
هر نود (دستگاه) در شبکه نیازمند یک آدرس منطقی (ip Address) و یک آدرس سخت افزاری (Mac Address) برای ارتباط با سایر دستگاه های درون شبکه است
شما با استفاده از یک نود [به هر سیستمی که دارای یک آدرس منطقی (Ip Address) باشد یک نود گفته میشود] به مسیر یاب (Router) متصل شده اید و درخواست باز کردن سایت ایرانیکاسرور را با استفاده از مسیریاب به بیرون شبکه خود فرستاده اید که به آن internet گفته میشود
مثال :
تلفن همراه شما – کامپیوتر – دستگاه پوز – عابربانک – لپ تاپ همه و همه دارای یک آدرس سخت افزاری(mac address) یک آدرس 48 بیتی که شرکت سازنده آن ها را به این دستگاه ها اختصاص میدهند و همچنین یک آدرس منطقی (ip Address) که یک آدرس 32 بیتی است. برای درک بهتر این مفهوم آدرس سخت افزاری(mac address) را پلاک یک آپارتمان و آدرس منطقی(ip address) را شماره واحد ها در نظر بگیرید برای اینکه به مقصد برسید در مرحله اول باید پلاک مربوط به آدرس و بعد شماره واحد را پیدا کنید.
اصطلاحات شبکه :
port : درگاه ارتباط که میتواند بصورت فیزیکی یا مجازی باشد
Protocol : برای ارتباط میان دو نود یا دستگاه در شبکه باید از پروتکل های مشابهی استفاده کنند (برای مثال یک فرد ایرانی برای صحبت کردن با یک فرد آمریکایی یا باید آمریکایی زبان فارسی رو بلد باشه یا فرد ایرانی آمریکایی بلد باشه تا بتونن با هم ارتباط برقرار کنند)
Hotspot: اشتراک گذاری (ad hoc)
Firmware Upgrade: بروزرسانی نسخه نرم افزاری
Firewall: نرم افزار یا سخت افزاری که میتوانیم برای عبور ترافیک شبکه قوانین (Rule) تعریف کنیم
Bandwidth : همان پهنای باند که به میزان دریافت و ارسال اطلاعات در واحد زمان می گویند.
ISP یا Internet Service Provider : شرکت تامین کننده اینترنت
IP یا Internet Protocol : آدرسی که هر دستگاه برای به اشتراک گذاری و دستیابی به کامپیوترهای دیگر در بستر شبکه یا اینترنت از DHCP دریافت میکند
Modem : این دستگاه وظیفه تبدیل دیتا را از آنالوگ به دیجیتال و بالعکس بر عهده دارد.
Backup: فایل یا دستگاه پشتیبانی
Flood Ping : موردی که به کاربر اجازه می دهد تعداد و سایز مشخصی از Packet ها را به صورت یکجا به سمت یک آی پی ارسال کند.
VPI : مشخص کننده مسیر مجازی یک Packet تا ISP
Cloud : فضای ابری برای ذخیره اطلاعات
Hostname: نامی که یک آی پی روی نود می گیرد.
Destination IP Address : آی پی مقصد
DHCP Server : اختصاص دهنده آی پی به کلاینت ها
Domain Name : نام دامنه یا همان نام سایت
Domain Name System(DNS) : تبدیل کننده نام دامنه به آی پی (ما برای باز کردن صفحه یک وبسایت ادرس آن را تایپ میکنیم و این سرویس وظیفه تبدیل این اسم وارد شده به آیپی را به عهده دارد)
PPPoE/PPPoA : پروتکلی جهت اتصال به اینترنت با استفاده از نام کاربری و کلمه عبور می باشد.
NAT یا Network Address Translation : برای اشتراک گذاری یک IP عمومی با سایر دستگاه های درون شبکه (
HTTP یا Hypertext Transfer Protocol : پروتکلی جهت ایجاد ارتباط، دریافت و ارسال اطلاعات بین سرور و کلاینت می باشد.
VLAN یا Virtual Local Area Networks : در سوییچ ها قابلیتی وجود داره که میتوان درگاه هارا تقسیم و ترافیک را مجزا کرد برای مثال یک سوییچ بیست درگاه برای ارتباط با نود های خود دارد میتوانیم با تعریف Vlan آن را به چهار بخش تقسیم کرده به صورتی که هر پنج درگاه در یک شبکه کار کنند یعنی سوییچ بیست پروت را تبدیل به چهار سوییچ مجازی کنیم
سخت افزار های مورد استفاده شبکه :
Media یا رسانه ها که اونها میتونن به صورت سیم یا بی سیم باشند و وظیفه آنها انتقال data است
Hub دستگاهی که بدون تصمیم گیری اطلاعات را به تمام درگاه (port) های خود انتقال میدهد. مانند سه راه برق(منصوخ شده)
Modem دستگاهی که سیگنال آنالوگ را به دیجیتال و بلعکس تبدیل میکند.
Switch دستگاهی که بر اساس آدرس سخت افزاری (mac address) تصمیم گیری میکند.
Router دستگاهی که برای مسیر یابی بین شبکه های کامپیوتری مورد استفاده قرار میگیرد.[روتر شبکه های مجزا را به هم وصل میکند]
انواع شبکه :
از نظر توپولوژی :
Star :
در این توپولوژی هر نود یا دستگاه در شبکه به یک Switch یا Hub (منصوخ شده) متصل شده و دستگاه واسط وظیفه انتقال یا هدایت بسته اطلاعاتی را به عهده دارد
Bus :
برای اینکه هر نود یا Device بتواند در این نوع توپولوژی داده انتقال دهد باید منتظر بماند تا خط برای انتقال داده خالی شود در این نوع شبکه collision (به برخورد بسته های اطلاعاتی در حین ارسال و دریافت collision گفته میشود) زیاد است و با هربار رخ داد collision باید هر دو طرف زمانی را منتظر بمانند و دوباره برای ارسال داده تلاش کنند
Mesh :
در این نوع توپولوژی هر نود با تمام نود های دیگر یک ارتباط مستقیم دارد.
Ring :
در این نوع شبکه هر نود به نود بعدی ارتباط دارد
از نظرتکنولوژی :
IEEE 802.11 : شبکه WiFi
Ethernet : شبکه LAN
Internet : شبکه WAN
از نظر محدوده :
LAN :: Local Area Network
این نوع شبکه در محدوده های ساختمانی بین یک تا چند ساختمان قابل راه اندازی است
CAN :: Campus Area Network
این نوع شبکه در محدوده شهری بین یک یا چند منطقه قابل راه اندازی است
WAN :: Wide Area Network
این نوع شبکه در محدوده چندین شهر یا کشور قابل راه اندازی است
خب تا اینجا با اینکه شبکه چیه و چه سخت افزار هایی در اون استفاده میشه و انواع شبکه آشنا شدید برای اینکه یک دستگاه با دستگاهی دیگر ارتباط برقرار کند به روندی برای بسته بندی و ارسال اطلاعات نیاز داره که در ارسال و دریافت data با هم هماهنگ باشن به این روند یا رویه لایه های OSI گفته میشود که یک رویه تئوری برای درک ساختار بسته بندی اطلاعات است.
در هنگام ارسال بسته علاوه بر اطلاعاتی که میخواید ارسال کنید چیزی به نام header به بسته اطلاعاتی اضافه میشود و در هنگام دریافت اطلاعات Header روی اون برداشته خواهد شد
Header : شامل اطلاعاتی برای مسیریابی و نوع ارتباط است مسیریاب ها (Switch-Router) برای هدایت بسته ان ها را میخوانند.
لایه های OSI :
برای ارسال (Transmit):
روند ارسال از لایه 7 تا لایه 1 صورت میگیرد.
برای دریافت(Receive) :
از لایه 1 تا لایه 7 روند صورت میگیرد.
1- لایه فیزیکی Physical Layer
همان media که میتواند به صورت سیم یا بیسیم باشد
2- لایه پیوند داده Data Link Layer
در این لایه اطلاعاتی از قبیل آدرس فیزیکی (mac address) Header بسته ارسالی اضاف میشود در این لایه به بسته اطلاعاتی Frame گفته میشود. که حاصل Packet + Header [ switch در این لایه کار میکند و قادر است تا لایه 2 اطلاعات یک بسته را بخواند ]
3- لایه شبکه Network Layer
در این لایه آدرس منطقی یا IP Adress به Header بسته ارسالی اضافه میشود در این لایه به بسته اطلاعاتی packet گفته میشود. که حاصل Segment + Header [Router در این لایه کار میکند و تا لایه 3 میتواند اطلاعات بسته را بخواند ]
4- لایه انتقال Transport Layer
در این لایه اطلاعاتی از قبیل نوع ارتباط بر روی Header بسته ارسالی نوشته میشود در این لایه به بسته اطلاعاتی Segment گفته میشود که حاصل Data + Header
5- لایه نشست Session Layer
این لایه وظیفه برقراری ارتباط را دارد و اطلاعات نشست را بر روی Header بسته ارسالی مینویسد در این لایه به بسته اطلاعاتی Data گفته میشود
6- لایه نمایش (ارائه ) Presentation Layer
این لایه وظیفه ترجمه یا رمزنگاری اطلاعات را دارد در این لایه به بسته اطلاعاتی Data گفته میشود
7- لایه کاربردی Application Layer
لایه اپلیکیشن وظیفه دریافت درخواست را دارد و در واقع کاربر (User) با این لایه در ارتباط است در این لایه به بسته اطلاعاتی Data گفته میشود
(کامپیوتر ها یا سرور ها در شبکه تا لایه 7 میتوانند اطلاعات را بخوانند)
خب شما با مرجع اصلی (OSI) انتقال اطلاعات آشنا شدید حالا سخت افزار ها انواع تکنولوژی های شبکه و چگونگی ارسال داده هارا میدانید.
مدل OSI یک مدل مرجع و تئوری برای شبکه است در واقعیت ما از مدلی به نام TCP\IP استفاده میکنیم که لایه های Application-Presentation-Session و لایه های Physical-Data Link با هم ادغام شده اند.
در هر لایه یکسری پروتکل ها وظیفه انجام فرایند و اعلام نتیجه را دارند که چندتا از آن هارو در تصویر زیر مشاهده میکنید.
معرفی پروتکل ها :
در نظر داشته باشید که ما تمامی پروتکل های شبکه را نیاورده ایم و فقط مهم ترین پروتکل هارا به شما معرفی خواهیم کرد.
Protocol : برای ارتباط میان دو نود یا دستگاه در شبکه باید از پروتکل های مشابهی استفاده کنند (برای مثال یک فرد ایرانی برای صحبت کردن با یک فرد آمریکایی یا باید آمریکایی زبان فارسی رو بلد باشه یا فرد ایرانی آمریکایی بلد باشه تا بتونن با هم ارتباط برقرار کنند)
پروتکل های لایه 7 (Application):
DNS : مخفف عبارت Domain Name System وقتی شما وب سایتی ایجاد می کنید برای ثبت دامنه آن باید نامی را مشخص کنید که به سایت شما اشاره کند. بعدا این نام به کمک dns به IP تبدیل می شود و در فضای اینترنت شناسایی شود.
DHCP : مخفف Dynamic Host Configuration Protocol به هر دستگاه موجود در شبکه بهصورت خودکار یک آدرس IP اختصاص میدهد.
FTP : مخفف File Transfer Protocol یک پروتکل شبکه برای انتقال فایل بین کامپیوترها
HTTPS : پروتکل http کوتاه شده عبارت Hyper Text Transfer Protocol است وظیفه ارسال و دریافت دادهها بین کلاینت و سرور را بر عهده دارد.
هنگام استفاده از این پروتکل، وقتی در آدرس بار مرورگر چیزی مینویسید، درخواست شما سمت سرور ارسال شده و در مقابل دادههایی به شما نمایش داده خواهد شد؛ اما از آنجا که امنیت دریافت در پروتکل http بر عهده دریافتکننده است، همه اطلاعت ردوبدل شده در http در بستری ناامن قرار دارند. به همین دلیل پروتکل امن https برای بالا بردن امنیت بستر تبادل اطلاعات درفضای وب تعریف شد
LDAP : پروتکلی است که به ما در پیدا کردن اطلاعات و پرونده های مربوطه و مورد نیازمان کمک میکند.
NTP : مخفف Network Time Protocol می باشد که وظیفه آن ایجاد هماهنگی زمانی بین کاربران و Client های موجود در یک شبکه می باشد.
POP3 : این واژه مخفف عبارت Post Office Protocol 3 است. از پورت POP3 جهت دریافت و ویرایش اطلاعات سرویس Email استفاده می شود.
SSH : یک پروتکل شبکه است که به کاربران، بهویژه مدیران سیستم، روشی امن برای دسترسی به رایانه از طریق یک شبکه ناامن را ارائه میدهد.
پروتکل های لایه 6 (Presentation):
JPEG : MIDI : PICT : TIFF پروتکل های فرمت دهی یا Encrypt
پروتکل های لایه 5 (Session):
NetBIOS : مخفف Network Basic Input/Output System است ، NetBios در واقع در حکم یک API است که اجازه دسترسی اپلیکیشن هایی که بر روی کامپیوتر های جداگانه فعالیت می کنند را به یک شبکه محلی(LAN) فراهم می کند.
PAP : مخفف Password Authentication Protocol به معنی پروتکل احراز هویت پسورد است که به زبان ساده یک پروتکل تایید هویت مبتنی بر رمز عبور است که در پروتکل PPP برای اعتبار سنجی کاربران استفاده می شود.
SCP : پروتکل و ابزاری است که برای انتقال فایل بین سیستم لوکال و سیستم ریموت (Remote) و یا بین دو سیستم ریموت استفاده می شود و برپایه ی پروتکل BSD ، RCP می باشد.
پروتکل های لایه 4 (Transport):
برای تعیین نوع ارتباط ما دو پروتکل داریم
TCP : به اصطلاح ارتباط Connection Oriented گفته میشود و برای هر بسته اطلاعاتی یک تاییدیه میگیرد که یعنی بسته دریافت شده است.
UDP : که به اصطلاح ارتباط Connection Less گفته میشود و برای کل نشست در آخر یک تاییدیه میگیرد.
پروتکل های لایه 3 (Network):
ICMP : پروتکل icmp امکانات لازم در خصوص اشکال زدایی، گزارش خطاها در بستر یک شبکه را ارائه می دهد.
IPv4 : مخفف Internet Protocol Version4 (پروتکل اینترنت نسخه 4) میباشد. این تکنولوژی اصولی و اساسی است که ما را قادر میسازد دستگاههای خود را به وب متصل کنیم. زمانی که یک دستگاه به اینترنت متصل میشود، یک عدد منحصر به فرد مانند 99.48.227.227 به عنوان آدرس آی پی، به آن دستگاه اختصاص داده میشود
پروتکل های لایه 2 (Data Link):
ARP : وظیفه پیدا کردن Mac Address بر اساس IP Address
RARP : وظیفه پیدا کردن آدرس IP Address بر اساس Mac Address
STP : وظیفه جلوگیری از ایجاد Loop در شبکه
پروتکل های لایه 1 (Physical):
Ethernet
802.11
Bluetooth
DSL
تا قسمت بعدی نتورک پلاس موفق و پیروز باشید D: