لینوکس از یک ساختار سلسله‌مراتبی استاندارد برای سازماندهی فایل‌ها و دایرکتوری‌ها استفاده می‌کند. این ساختار به نام Filesystem Hierarchy Standard (FHS) شناخته می‌شود.

ساختار اصلی دایرکتوری‌های لینوکس

/
├── bin      # دستورات اساسی سیستم
├── boot    # فایل‌های بوت لودر
├── dev     # فایل‌های دستگاه‌ها
├── etc     # فایل‌های پیکربندی سیستم
├── home    # دایرکتوری کاربران
├── lib     # کتابخانه‌های اشتراکی سیستم
├── media   # نقطه اتصال رسانه‌های قابل حمل
├── mnt     # نقطه اتصال موقت برای سیستم‌های فایل
├── opt     # نرم‌افزارهای اضافی/اختیاری
├── proc    # اطلاعات فرآیندها و سیستم
├── root    # دایرکتوری کاربر روت
├── run     # داده‌های فرآیندهای در حال اجرا
├── sbin    # دستورات مدیریتی سیستم
├── srv     # داده‌های سرویس‌های سیستم
├── sys     # رابط سیستم فایل sysfs
├── tmp     # فایل‌های موقت
├── usr     # برنامه‌های کاربردی و فایل‌های خواندنی
└── var     # فایل‌های متغیر سیستم

توضیح کامل هر دایرکتوری

1 – / (Root)

پایه‌ترین دایرکتوری در لینوکس

شامل تمام دایرکتوری‌های دیگر می‌شود

فقط کاربر root می‌تواند در این سطح تغییرات ایجاد کند

2 – /bin (Binary)

شامل دستورات اساسی و ضروری سیستم است

دستوراتی که همه کاربران می‌توانند استفاده کنند:

ls, cp, mv, rm, cat, echo, bash

این دستورات برای بازیابی سیستم در حالت single-user ضروری هستند

3 – /boot

شامل فایل‌های مورد نیاز برای بوت سیستم:

vmlinuz: هسته لینوکس

initramfs: تصویر اولیه سیستم فایل برای بوت

grub/: فایل‌های bootloader

• معمولاً در یک پارتیشن جداگانه قرار می‌گیرد

4 – /dev (Devices)

شامل فایل‌های دستگاه‌های سیستم:

/dev/sda: اولین هارد دیسک

/dev/tty: ترمینال‌ها

/dev/null: دستگاه null

/dev/random: تولیدکننده اعداد تصادفی

توسط سیستم به صورت خودکار ایجاد و مدیریت می‌شود

5 – /etc (Configuration)

شامل فایل‌های پیکربندی سیستم و برنامه‌ها:

/etc/passwd: اطلاعات کاربران

/etc/group: اطلاعات گروه‌ها

/etc/fstab: تنظیمات mount سیستم فایل

/etc/hosts: تنظیمات DNS محلی

/etc/ssh/: تنظیمات SSH

نباید فایل‌های اجرایی در اینجا قرار گیرند

6 – /home

دایرکتوری شخصی کاربران غیر root

هر کاربر دایرکتوری مخصوص به خود دارد :

/home/username/

معمولاً شامل:

~/Desktop/, ~/Documents/, ~/Downloads/

فایل‌های پیکربندی کاربر (~/.bashrc, ~/.ssh/)

7 – /lib و /lib64

شامل کتابخانه‌های اشتراکی (shared libraries) مورد نیاز توسط برنامه‌های در /bin/ و /sbin/

/lib64/ در سیستم‌های 64 بیتی برای کتابخانه‌های 64 بیتی

8 – /media

نقطه اتصال (mount point) برای دستگاه‌های قابل حمل:

USB drives

CD/DVD

کارت حافظه

به صورت خودکار توسط سیستم ایجاد می‌شود

9 – /mnt (Mount)

نقطه اتصال موقت برای سیستم‌های فایل

معمولاً برای mount دستی استفاده می‌شود

ممکن است شامل زیردایرکتوری‌هایی برای دستگاه‌های مختلف باشد

10 – /opt (Optional)

برای نصب نرم‌افزارهای اضافی و اختیاری

معمولاً هر برنامه دایرکتوری مخصوص به خود دارد:

/opt/google/chrome/

/opt/oracle/

11 – /proc (Process)

سیستم فایل مجازی که اطلاعات فرآیندها و سیستم را نشان می‌دهد

فایل‌های مهم :

/proc/cpuinfo: اطلاعات CPU
/proc/meminfo: حافظه
/proc/[PID]/: هر فرآیند

12 – /root

دایرکتوری خانگی کاربر root

با /home/root/ اشتباه گرفته نشود

13 – /run

داده‌های فرآیندهای در حال اجرا

شامل:

PID فایل‌ها

سوکت‌ها

قفل‌ها

محتوای آن با هر بوت مجدد می‌شود

14 – /sbin (System Binaries)

دستورات مدیریتی سیستم:

fdisk: مدیریت پارتیشن‌ها
iptables: فایروال
reboot: راه‌اندازی مجدد

معمولاً فقط توسط root قابل اجرا هستند

15 – /srv (Service)

داده‌های سرویس‌های سیستم :

وب سرور: /srv/www/

FTP: /srv/ftp/

در برخی توزیع‌ها ممکن است استفاده نشود

16 – /sys

سیستم فایل مجازی برای تعامل با هسته

اطلاعات مربوط به دستگاه‌ها، درایورها و برخی ویژگی‌های هسته

17 – /tmp (Temporary)

فایل‌های موقت سیستم و کاربران

معمولاً با هر راه‌اندازی مجدد پاک می‌شود

دسترسی همه کاربران به این دایرکتوری آزاد است

18 – /usr (User System Resources)

شامل برنامه‌های کاربردی و فایل‌های خواندنی :

/usr/
├── bin    # دستورات کاربران
├── sbin   # دستورات مدیریتی
├── lib    # کتابخانه‌ها
├── share  # داده‌های مستقل از معماری
├── local  # برنامه‌های نصب شده محلی
└── src    # کد منبع

بزرگترین دایرکتوری در سیستم

19. /var (Variable)

شامل فایل‌های متغیر سیستم :

/var/
├── log    # فایل‌های لاگ سیستم
├── cache  # داده‌های cache
├── spool  # داده‌های در صف پردازش
├── mail   # ایمیل‌های سیستم
└── www    # فایل‌های وب سرور (در برخی توزیع‌ها)

اندازه این دایرکتوری معمولاً به مرور زمان افزایش می‌یابد

نکات مهم درباره ساختار لینوکس

حساس به حروف بزرگ و کوچک : File با file متفاوت است

همه چیز فایل است : حتی دستگاه‌ها و فرآیندها به صورت فایل نمایش داده می‌شوند

مسیرها با / جدا می‌شوند (برخلاف ویندوز که از \ استفاده می‌کند)

دایرکتوری‌های پنهان : با نقطه شروع می‌شوند (مثل .bashrc)

سلسله مراتبی : ساختار درختی با یک ریشه (/)

این ساختار استاندارد در تمام توزیع‌های لینوکس رعایت می‌شود، اگرچه ممکن است در برخی توزیع‌ها تغییرات جزئی وجود داشته باشد

مقدمات لینوکس Linux Essentials