جدول محتوایی
ابزارهای پیشنهادی برای بازگرداندن تنظیمات سیستمی ویندوز 10 به حالت اولیه
ابزار داخلی ویندوز : Reset this PC
ویندوز 10 و 11 یک ابزار داخلی به نام Reset this PC دارند که بهترین و امن‌ترین روش برای بازگرداندن سیستم به حالت اولیه است. این ابزار تنظیمات سیستمی، برنامه‌های نصب‌شده، و (در صورت انتخاب) داده‌های کاربر را حذف می‌کند و ویندوز را به حالت کارخانه‌ای باز می‌گرداند.
ویژگی‌ها:
حذف تنظیمات سفارشی (رجیستری، سیاست‌های گروهی، تنظیمات شبکه، و غیره).
حذف برنامه‌های نصب‌شده (به جز برنامه‌های پیش‌فرض ویندوز).
گزینه‌ای برای نگه‌داشتن فایل‌های شخصی یا حذف کامل همه‌چیز.
نیازی به نصب مجدد ویندوز ندارد.
باز کردن تنظیمات :
به Settings > System > Recovery (در ویندوز 11) یا Settings > Update & Security > Recovery (در ویندوز 10) بروید.
گزینه Reset this PC را انتخاب کنید و روی Get Started کلیک کنید.
انتخاب گزینه بازنشانی:
Keep my files: فقط تنظیمات و برنامه‌ها حذف می‌شوند، اما فایل‌های شخصی حفظ می‌شوند.
Remove everything: همه‌چیز (تنظیمات، برنامه‌ها، و فایل‌ها) حذف می‌شود و ویندوز به حالت اولیه باز می‌گردد.
انتخاب روش بازنشانی:
Cloud Download: نسخه جدید ویندوز را از سرورهای مایکروسافت دانلود و نصب می‌کند (نیاز به اینترنت).
Local Reinstall: از فایل‌های موجود روی سیستم برای بازنشانی استفاده می‌کند (نیاز به اینترنت ندارد).
شروع فرآیند :
فرآیند را شروع کنید. بسته به سیستم و گزینه انتخاب‌شده، این کار 30 دقیقه تا 2 ساعت طول می‌کشد.
پس از اتمام، ویندوز مانند یک سیستم تازه نصب‌شده بوت می‌شود.
مزایا :
کاملاً رایگان و داخلی.
بدون نیاز به نرم‌افزار اضافی.
پشتیبانی از بازنشانی بدون حذف فایل‌های شخصی.
معایب :
اگر فایل‌های سیستمی خراب باشند، ممکن است فرآیند با خطا مواجه شود.
نیاز به اینترنت برای گزینه Cloud Download.
System Restore (بازگردانی به نقطه بازیابی)
اگر قبلاً یک Restore Point ایجاد کرده باشید، می‌توانید از System Restore برای بازگرداندن تنظیمات سیستمی به حالت قبلی استفاده کنید. این ابزار تنظیمات رجیستری، درایورها، و فایل‌های سیستمی را به حالت یک نقطه بازیابی خاص برمی‌گرداند، اما برنامه‌ها و فایل‌های شخصی را دست‌نخورده نگه می‌دارد.
مراحل استفاده :
دسترسی به System Restore :
در نوار جستجوی ویندوز، عبارت Create a restore point را جستجو کنید و آن را باز کنید.
روی System Restore کلیک کنید.
انتخاب نقطه بازیابی :
یک نقطه بازیابی (Restore Point) که قبل از اعمال تغییرات سیستمی ایجاد شده را انتخاب کنید.
اگر نقطه‌ای نزدیک به نصب اولیه ویندوز دارید، بهترین نتیجه را می‌گیرید.
اجرای فرآیند :
فرآیند را شروع کنید. سیستم ری‌استارت می‌شود و تنظیمات به حالت انتخاب‌شده باز می‌گردد.
مزایا:
داخلی و رایگان.
فایل‌های شخصی را حفظ می‌کند.
مناسب برای بازگرداندن تنظیمات بدون حذف کامل داده‌ها.
معایب:
نیاز به نقطه بازیابی قبلی دارد.
نمی‌تواند تغییرات عمیق (مثل حذف برنامه‌های نصب‌شده) را کاملاً بازگرداند.
نرم‌افزارهای شخص ثالث
اگر ابزارهای داخلی ویندوز نیاز شما را برآورده نمی‌کنند یا می‌خواهید کنترل بیشتری روی فرآیند داشته باشید، نرم‌افزارهای زیر می‌توانند کمک کنند:
CCleaner (برای پاک‌سازی تنظیمات و رجیستری)
CCleaner یک ابزار محبوب برای پاک‌سازی فایل‌های غیرضروری، تنظیمات رجیستری خراب، و بهینه‌سازی سیستم است. اگرچه به‌طور کامل ویندوز را به حالت کارخانه‌ای برنمی‌گرداند، می‌تواند بسیاری از تغییرات سیستمی را حذف کند.
ویژگی‌ها :
پاک‌سازی رجیستری از ورودی‌های نامعتبر.
حذف فایل‌های موقتی و کش‌های سیستمی.
مدیریت برنامه‌های startup.
CCleaner را از سایت رسمی (piriform.com) دانلود و نصب کنید.
Cleaner، فایل‌های موقتی و کش را حذف کنید.
Registry، خطاهای رجیستری را اسکن و تعمیر کنید.
Tools، برنامه‌های غیرضروری را حذف کنید.
مزایا :
سبک و کاربرپسند.
مناسب برای پاک‌سازی بدون بازنشانی کامل.
معایب :
نمی‌تواند ویندوز را به‌طور کامل به حالت اولیه بازگرداند.
برای بازنشانی کامل باید با ابزارهای دیگر ترکیب شود.
Revo Uninstaller
این ابزار برای حذف کامل برنامه‌ها و باقی‌مانده‌های آن‌ها (مانند فایل‌های رجیستری و تنظیمات) طراحی شده است. می‌تواند به پاک‌سازی سیستم از تغییرات ناشی از نصب برنامه‌ها کمک کند.
ویژگی‌ها:
حذف کامل برنامه‌ها و تنظیمات مرتبط.
پاک‌سازی فایل‌های باقی‌مانده.
مراحل استفاده:
Revo Uninstaller را دانلود و نصب کنید.
برنامه‌های نصب‌شده را اسکن کنید و آن‌ها را به‌صورت کامل حذف کنید.
از ابزار Cleaner برای حذف فایل‌های موقتی استفاده کنید.
مزایا:
حذف عمیق برنامه‌ها.
مناسب برای پاک‌سازی سیستم بدون بازنشانی کامل.
معایب:
برای بازگرداندن تنظیمات سیستمی به حالت اولیه کافی نیست.
نیاز به دانش اولیه برای انتخاب گزینه‌های مناسب.
Macrium Reflect Free
این ابزار برای ایجاد تصویر سیستمی (System Image) و بازگرداندن سیستم به حالت قبلی استفاده می‌شود. اگر یک تصویر سیستمی از زمان نصب اولیه ویندوز دارید، می‌توانید سیستم را به همان حالت بازگردانید.
Macrium Reflect Free را نصب کنید.
یک تصویر سیستمی از ویندوز تازه نصب‌شده ایجاد کنید (در گذشته).
برای بازگردانی، از USB بوت Macrium Reflect استفاده کنید و تصویر را روی سیستم بازگردانید.
مزایا:
بازگرداندن دقیق به حالت اولیه.
مناسب برای کاربران حرفه‌ای.
معایب:
نیاز به تصویر سیستمی قبلی.
فرآیند پیچیده‌تر از Reset this PC.
EaseUS Todo Backup
مشابه Macrium Reflect، این ابزار برای پشتیبان‌گیری و بازگردانی سیستم استفاده می‌شود. می‌توانید از آن برای بازگرداندن ویندوز به حالت اولیه (در صورت وجود بکاپ) استفاده کنید.
EaseUS Todo Backup را نصب کنید.
یک بکاپ سیستمی از ویندوز اولیه تهیه کنید.
برای بازگردانی، بکاپ را روی سیستم اعمال کنید.
مزایا:
رابط کاربری ساده.
مناسب برای بازگرداندن سیستم به حالت خاص.
معایب:
نیاز به بکاپ قبلی.
نسخه رایگان محدودیت‌هایی دارد.
پشتیبان‌گیری از داده‌ها:
قبل از هرگونه بازنشانی، از فایل‌های شخصی (اسناد، عکس‌ها، ویدئوها) بکاپ بگیرید، به‌ویژه اگر گزینه Remove everything را انتخاب می‌کنید.
از یک هارد اکسترنال یا سرویس‌های ابری مثل OneDrive استفاده کنید.
لایسنس ویندوز:
اگر ویندوز شما فعال است، معمولاً پس از بازنشانی نیازی به فعال‌سازی مجدد نیست، چون لایسنس به مادربورد متصل است.
کلید محصول (Product Key) را یادداشت کنید (با ابزارهایی مثل ProduKey قابل استخراج است).
بررسی سلامت سیستم:
اگر سیستم شما به دلیل بدافزار یا خرابی فایل‌های سیستمی مشکل دارد، قبل از بازنشانی با ابزارهایی مثل Windows Defender یا sfc /scannow در Command Prompt مشکلات را برطرف کنید.
به‌روزرسانی ویندوز:
پس از بازنشانی، ویندوز را به‌روز کنید تا آخرین پچ‌های امنیتی و درایورها نصب شوند.
زمان‌بندی:
فرآیند بازنشانی بسته به سخت‌افزار و حجم داده‌ها ممکن است 30 دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.